Vùng biển Địa Trung Hải đặc biệt ngay bởi vị trí địa lý của nó, khi được bao quanh bởi ba châu lục châu Âu, châu Á, châu Phi. Đây là vùng biển kín lớn nhất thế giới, với bề mặt trải rộng trên 3 triệu km2 cùng nhiều đảo lớn, nhỏ. Bên trong lục địa bao quanh bởi các dãy núi cao Alps, Apennines, Balkans, Atlas và Pyrenees. Đặc điểm khí hậu nóng, khô vào mùa hè, thậm chí có những ngày nắng gay gắt, còn mùa đông thì những dãy núi trên là địa điểm lý tưởng cho việc trượt tuyết. Đây cũng là kiểu khí hậu đặc trưng của 25 quốc gia xung quanh hoặc liền kề, với 473 triệu người, một con số không nhỏ. Khu vực này nổi tiếng bởi văn hoá, lịch sử, các công trình kiến trúc, nghệ thuật, những bãi biển ngập nắng và cũng không thể thiếu được là các món ăn. (Hiện tại thì còn nổi tiếng là khu vực nợ công lớn nhất châu Âu). Chính vì những yếu tố này mà khách du lịch đến với khu vực này có những trải nghiệm hết sức đa dạng, từ tham quan các di tích, tham gia vào các lễ hội, trải nghiệm ẩm thực độc đáo, đến ngâm mình dưới làn nước xanh trong. Chính vì thế mà các quốc gia trong vùng Địa Trung Hải như Ý, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Hy Lạp, Croatia...mỗi nước đều tự hào với những đặc sản địa phương không dễ dàng tìm thấy ở những nơi khác trên thế giới.
Lịch sử ghi lại rằng người đầu tiên nêu lên ý tưởng khám phá ẩm thực Địa Trung Hải là nhà sinh vật học Ancel Keys người Mỹ. Từ năm 1950 ông tiến hành khảo sát trên 12.700 người trong độ tuổi 40-59 sống ở quanh vùng Địa Trung Hải và thấy rằng những người này ít mắc các bệnh tim mach, tiểu đường hay đột quỵ, và cũng có tuổi thọ khá cao. Mediterranean diet xuất phát kể từ đó, khi người ta muốn biết bí quyết sống lâu của người dân trong vùng. Từ "diet" bắt nguồn từ một thuật ngữ La tinh là "diaita" có nghĩa là lối sống, như vậy không hẳn diet là ăn kiêng các bạn nhé. Ăn kiểu Địa Trung Hải là một cụm từ tóm lược các yếu tố văn hoá trong lối sống của người dân bản địa, trong đó bao gồm kỹ thuật canh tác, đánh bắt thuỷ hải sản, các nghi thức, lễ hội, cách chế biến thức ăn và cả những câu chuyện trên bàn ăn. Sản phẩm cuối cùng là những món ăn đa dạng, cân bằng và tốt cho sức khoẻ, dựa trên những sản vật tự nhiên tươi ngon, theo mùa và có thể thu hoạch gần nhất. Thức ăn chủ yếu có nguồn gốc thực vật bao gồm ngũ cốc, rau, các loại đậu, hoa quả, hoa quả khô và một số loại cây dại, cùng với một số loại thịt và cá. "Trụ cột" trong một bữa ăn kiểu Địa Trung Hải là bánh mì, dầu olive và rượu. Các món ăn thì thường được nấu khá mềm, như những món súp với sự kết hợp của các loại rau, củ quả, hạt vô cùng phong phú và đa dạng như khoai tây, củ cải, bí ngô, hành tỏi, khoai lang, cà chua, dưa chuột, cải bắp, cà rốt, các loại hạt đậu xanh, lentils, chick peas, hạt dẻ, hạnh nhân...; các loại gia vị như rosemary, oregano, romeo, mint...; nấu cùng thịt cừu, thịt lợn, bò, hay cá, các loại sò, ngao, hàu...Hoa quả chủ yếu là cam, quýt, chanh, cherry, lựu, mơ, lê, táo...Và một trong những nguyên tắc là ăn nhiều và đa dạng các loại rau quả, ngũ cốc hơn các loại thịt, mỡ động vật, có lẽ đó cũng là lý do người ta biết đến "diet" là ăn kiêng. Ngoài ra, nên uống một ít rượu vang hàng ngày và dùng dầu olive như là nguồn chất béo cho các bữa ăn. Đến năm 2013 thì Ăn theo kiểu Địa Trung Hải đã được ghi danh vào di sản văn hoá phi vật thể, giống như nhã nhạc cung đình Huế của Việt Nam vậy. Và rất nhiều những nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng lối sống của người Địa Trung Hải, bao gồm những bữa ăn và những mùa lễ hội hàng năm đóng vai trò quan trọng trong đó. Tổ chức Nông Lương Liên Hợp quốc (FAO) và tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng đồng quan điểm về giá trị dinh dưỡng và tính bền vững, thân thiện với môi trường của những bữa ăn theo kiểu Địa Trung Hải và đóng góp của nó trong việc bảo vệ sức khoẻ cộng đồng.
Ngày nay, người châu Âu nói chung và người Địa Trung Hải nói riêng cũng không còn ăn uống thực sự lành mạnh nữa. Họ hút thuốc và uống nhiều bia rượu, ăn đồ ăn nhanh, bít tết, đồ nướng như BBQ khá nhiều, chưa kể các loại đồ rán, chiên, xào thơm ngon du nhập từ các nước châu Á. Và các nhà khoa học mong muốn sẽ lưu giữ được những bữa ăn theo kiểu Địa Trung Hải truyền thống, một điều không hề đơn giản chút nào. Ở Việt Nam, ngũ cốc và các loại hạt có lẽ chưa bao giờ chiếm được cảm tình của các bà nội trợ vì chúng ta có quá nhiều sự phong phú trong việc lựa chon thực đơn cho gia đình, tuy nhiên biết đâu với thời buổi loạn lạc này thì việc trồng được các loại rau củ quả hạt trên ban công hay sân thượng nhà mình là lựa chọn tối ưu để tiết chế những hoá chất độc hại phải đối mặt hàng ngày. Thịt cá, hải sản từ những nguồn đảm bảo giống như dân mình vẫn hay mang đồ ở quê, đồ nhà trồng được lên thành phố ăn, thực ra cũng không khác dân Địa Trung Hải là mấy, vì ngoài những ngày trong tuần ăn đồ siêu thị mà họ cũng nghi là có nhiều chất tăng trọng, cuối tuần họ thường tổ chức những hội chợ nông sản để bà con các nơi mang sản vật địa phương lên, ai nấy hân hoan mua sắm vì ít nhiều hương vị cũng ngon, đậm đà hơn. Ngẫm cho cùng, muốn khoẻ mạnh thì lối sống là điều quan trọng chứ không phải mỗi chuyện ăn. Trong bài viết trên, lễ hội cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khoẻ tinh thần. Dân bản địa ngoài lễ Giáng sinh hàng năm được chờ đón, quan trọng như Tết Việt, thì họ còn có đủ các thể loại Lễ phục sinh, Lễ thánh Martin, thánh Anthony, thánh Peter, thánh John...mà mình cũng không hiểu hết các Ngài là ai nữa. Nhưng lễ hội thay vì làm linh đình với đám rước long trọng, tốn kém, họ chỉ đơn giản có một vài ngày dừng lại trước nhịp sống ồn ào để quầy quần bên nhau trong những khu dân cư nhỏ, cùng nói chuyện hàn huyên, và ngay cả việc nấu trong một nồi lớn và truyền thức ăn cho nhanh trên bàn cũng là một cách để giao lưu và tăng tính thân mật. Với những ngày lễ lớn hơn thì họ mua sắm đồ về trang trí nhà cửa, tặng quà cho người già, trẻ nhỏ. Như vậy thì sự lạc quan, yêu đời cũng không thể thiếu để duy trì sức khoẻ.
FB: Tran Tra My
Zalo/WhatsApp:+34605886581
Email: mytran@destinovietnam.com
Carrer de Lepant 255 Barcelona 08013
HDV, đặt xe, đặt phòng khách sạn tham quan du lịch TBN, tư vấn định cư và bất động sản.